Qarabag.com Cəbrayılın (qəza, rayon, şəhər) 1872-ci ildən 1989-cu ilə qədər demoqrafik məlumatları haqda arayışı təqdim edir. Sadalanmış məlumatlara görə, bu diyarda azərbaycanlıların sayının əsrlər boyu ermənilərin sayından çox olduğu faktı göz qabağındadır. Materialın tərtibində rəsmi rus və sovet mənbələrindən istifadə olunmuşdur. Bundan əvvəl Qarabag.com, XIX əsrin əvvəllərində Qarabağda yaşayan ailələrin ümumi sayının təxminən 20%-ni ermənilərin təşkil etdiyini təsdiqləyən, ermənilərin köçürülməsinə qədərki Qarabağın etnik tərkibi ilə bağlı “Sənədlər Qarabağın “erməni möcüzəsi”nin sirrini açır” materialını paylaşmışdı.
Cəbrayıl (Karyagin) qəzası
1872-1874: Əhalinin sayı – 41.329 (kişilər – 22.706, qadınlar – 18.623)
[1879-cu il üçün Qafqaz təqvimi. 1878-ci il., səh. 328]
1883-1884: Əhalinin sayı – 59.333
[1886-cı il üçün Qafqaz təqvimi. 1885-ci il., səh. 210]
1886: Əhalinin sayı – 46.911 (kişilər – 26.693, qadınlar – 20.218)
Tatarlar (türklər) – 33.577 (71.5%) (19.501 – kişilər, 14.076 – qadınlar)
Ermənilər – 11.669 (24.8%)
Ruslar – 213
Kürdlər – 1,452
[1895-ci il üçün Qafqaz təqvimi. 1894-cü il., səh. 54–55]
1889: Əhalinin sayı – 51.837
Tatarlar (azərbaycanlılar) – 33.577 (64.7%)
Ermənilər – 11.469 (22.1%)
[1893-cü il üçün Qafqaz təqvimi. 1892-ci il., səh. 36–37]
1891: Əhalinin sayı – 46.906
Müsəlmanlar – 32.214 (68.6%) (şiələr – 20.046, sünnilər – 12.168)
Qriqoryan erməniləri – 11,664 (24,8%)
[1897-ci il üçün Qafqaz təqvimi. 1896-cı il., səh. 44–45]
1897: Əhalinin sayı – 66.361
1) Ermənilər – 15.746 (23.7%)
Qriqoryan erməniləri – 15.743
Müsəlman erməniləri – 1
Digər dini əqidələrə mənsub ermənilər və ateistlər – 2
2) Tatarlar (türklər) – 49.189 (74.1%)
Onlardan tatarlar (azərbaycanlılar) – 49.182
3) Ruslar – 893
4) Kürdlər – 398
5) Polşalılar – 45
6) Gürcülər – 11
7) Almanlar – 26
Sosial statusa görə
İrsi və şəxsi zadəganlar – 2.362
Ruhanilər – 162
Şəhərlilər (orta sinif) – 347
Kəndlilər – 62.008
Xarici ölkə vətəndaşları – 1.325
Əhalinin savadlılığı
Savadlı müsəlmanlar – 689
[1907-ci il üçün Qafqaz təqvimi, 1906-cı il., səh. 108–109]
[Rusiya İmperiyasının 1897-ci ildə ilk ümumi siyahıyaalınması, 1904., səh. 72–73]
1904: Əhalinin sayı – 69.501 (kişilər – 37.869, qadınlar – 31.632)
[1904-cü il üçün Qafqaz təqvimi., səh. 31]
1905: Əhalinin sayı – 70.313
Müsəlmanlar – 52.435 (74.5%) (şiələr – 36.058, sünnilər – 16.377)
Ermənilər – 17.576 (24.9%)
[1907-ci il üçün Qafqaz təqvimi. 1906-cı il., səh. 233; 236–237]
1 yanvar 1909: Əhalinin sayı – 70.074 (kişilər – 37.242, qadınlar – 32.832)
Tatarlar – 50.035 (71.4%)
Ermənilər – 15.720 (22.4%)
[1910-cu il üçün Qafqaz təqvimi., səh. 488]
1910: Əhalinin sayı – 78.573
Kişilər – 40.984
Qadınlar – 37.589
[1912-ci il üçün Qafqaz təqvimi. 1911-ci il., səh. 236]
1913-1914: Əhalinin sayı – 91.845
Ermənilər – 24.599 (26.8%)
Müsəlmanlar – 65.397 (71.2%)
Ruslar – 1707
[1915-ci il üçün Qafqaz təqvimi. 1914-cü il., səh. 218–219; 230–233]
1916: Əhalinin sayı – 89.584
Ermənilər – 21.755 (24.3%)
Müsəlmanlar – 65.587 (73.2%)
Kürdlər – 45
Ruslar – 2083
[1917-ci il üçün Qafqaz təqvimi. 1916-cı il., səh. 194–197]
Cəbrayıl qəzası
1926: Əhalinin sayı – 75.238
Türklər – 71.725 (95.3%)
Kişilər – 37.041
Qadınlar – 34.684
[1926-cı il Əhalinin ümumittifaq siyahıyaalınması Т. XIV. Şöbə I, AzSSR. Moskva – 1929-cu il., səh. 8; 23]
Cəbrayıl rayonu
1931-1932: Əhalinin sayı – 21.572
Kişilər – 11.046
Qadınlar – 10.526
Milli tərkib
Türklər – 21.132 (98%)
Ermənilər – 101
Ruslar – 215
Kürdlər – 88
Ukraynalılar – 18
Əhalinin savadlılığı – 7302
[1931-ci ilin Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması. 1932-ci il., səh. 212–213]
1939: Əhalinin sayı – 23.502
Kişilər – 11.959
Qadınlar – 11.543
http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_4.php
1989: Əhalinin sayı – 49.156
Kişilər – 23.863
Qadınlar – 25.293
Demoskop Weekly – Əlavə. Statistik göstəricilər kitabçası. (demoskop.ru)
Cəbrayıl şəhəri
1874: Cəbrayıl bölgəsində 250 şiə – tatar yaşayırdı
[1885-ci il üçün Qafqaz təqvimi., səh. 217]
1897: Əhalinin sayı – 520 (kişilər – 369, qadınlar – 151)
[1897-ci ildə Rusiya İmperiyasının Birinci Ümumi siyahıyaalınması, 1904-cü il., səh. 60–63; 72–73]
1907: Əhalinin sayı – 314 nəfər. Əhalinin üstünlük təşkil edən hissəsi – tatarlardır.
[1910-cu il üçün Qafqaz təqvimi., səh. 242]
1926: Əhalinin sayı – 3160
Kişilər – 1708
Qadınlar – 1452
[1926-cı il Əhalinin ümumittifaq siyahıyaalınması Т. XIV. Şöbə I, AzSSR. Moskva – 1929-cu il., səh. 10]
1939: Əhalinin sayı – 760
Kişilər – 446
Qadınlar – 314
http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_4.php
1959: Əhalinin sayı – 2916
Kişilər – 1421
Qadınlar – 1495
Demoskop Weekly – Əlavə. Statistik göstəricilər kitabçası. (demoscope.ru)
1979: Əhalinin sayı – 4796
Kişilər – 2205
Qadınlar – 2591
http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
