2020-ci ildə Qarabağ müharibəsinin nəticəsi yalnız BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsi ilə tanınan Azərbaycanın suveren ərazilərinin işğaldan çıxarılması deyil, eyni zamanda Türk sivilizasiyasının tarixinin ən əlamətdar yerlərindən birinin qayıdışıdır.

Qədim dövrlərdə Qarabağda alban tayfaları məskunlaşmışdı. Sonralar albanlarla Mərkəzi Asiya türklərinin qarışması nəticəsində Azərbaycan milləti təşəkkül tapdı. Eramızdan əvvəl I əsrin ikinci yarısında ermənilər Qarabağı ələ keçir dilər və eramızın IV əsrin sonuna qədər hərbi gücü hesabına hakimiyyətləri altında saxladılar. Erməni tarixçi Arakelyanın qeyd etdiyi kimi, Ermənistan hökmdarları Qarabağa nəzarət

Qarabağın etnik tarixi son dərəcə siyasiləşdirilib. Münaqişənin hər iki tərəfi bu bir parça dağlıq əraziyə olan haqlarını, o cümlədən özlərinin oradakı varlığının qədimliyinə dair bəyanatlarla müdafiə edirlər. Üstəlik, tərəflərdən birini bu məsələdə Avropa ziyalıları dəstəkləyir. 2020-ci ilin oktyabr ayında Qarabağda hərbi əməliyyatların ən qızğın çağında fransız tarixçisi və yazıçısı Olivye

1722-1723-cü illərdə Rusiya İlk dəfə olaraq Şərqdə ekspansiyaya başlayıb. Eyni zamanda, ruslar Şərq xristianlarına bel bağlayırdılar. Beləliklə, Erməni çarlığının yaradılması fikri ortaya çıxdı. Bu, Rusiyanın Asiyaya irəliləməsinin plasdarmı olmalı idi.

2020-ci ilin oktyabr ayında Qarabağda hərbi əməliyyatların ən qızğın çağında fransız tarixçisi və yazıçısı Olivye Delorm (Olivier Delorme) "Le Figaro" qəzetinin səhifələrində "ərazisinin 90%-dən çoxunda qədimdən ermənilərin məskunlaşdığı Dağlıq Qarabağa, ermənilərdə Artsaxa qarşı separatizm sözündən istifadəni dayandırmaq" barədə müraciət edib.