{"id":9627,"date":"2022-01-20T09:12:40","date_gmt":"2022-01-20T05:12:40","guid":{"rendered":"https:\/\/qarabag.com\/?p=9627"},"modified":"2022-01-21T09:20:52","modified_gmt":"2022-01-21T05:20:52","slug":"az%c9%99rbaycanin-ukraynadaki-ilk-s%c9%99firi-%c9%99sl%c9%99n-susadan-olan-yusif-v%c9%99zir-c%c9%99m%c9%99nz%c9%99minli","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/qarabag.com\/az%c9%99rbaycanin-ukraynadaki-ilk-s%c9%99firi-%c9%99sl%c9%99n-susadan-olan-yusif-v%c9%99zir-c%c9%99m%c9%99nz%c9%99minli\/","title":{"rendered":"Az\u0259rbaycan\u0131n Ukraynadak\u0131 ilk s\u0259firi: \u0259sl\u0259n \u015eu\u015fadan olan Yusif V\u0259zir \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli"},"content":{"rendered":"

\"\"<\/strong><\/p>\n

Qarabag.com<\/a> Az\u0259rbaycan yaz\u0131\u00e7\u0131s\u0131, siyas\u0259t\u00e7i, publisist, dramaturq, pedaqoq, tarix\u00e7i, t\u0259rc\u00fcm\u0259\u00e7i, r\u0259ssam Yusif V\u0259zir \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli haqq\u0131nda m\u0259qal\u0259 haz\u0131rlam\u0131\u015fd\u0131r.<\/strong><\/p>\n

Yusif V\u0259zir (V\u0259zirov) \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli 12 sentyabr 1887-ci ild\u0259 \u015eu\u015fada zad\u0259gan ail\u0259sind\u0259 anadan olmu\u015fdur. O, “\u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli” t\u0259x\u0259ll\u00fcs\u00fcn\u00fc C\u0259nubi Az\u0259rbaycan\u0131n \u00c7\u0259m\u0259nli k\u0259ndind\u0259n g\u0259lmi\u015f atas\u0131n\u0131n yan\u0131nda s\u0131\u011f\u0131nacaq tapan kas\u0131b ail\u0259y\u0259 h\u00f6rm\u0259t \u0259lam\u0259ti olaraq g\u00f6t\u00fcrm\u00fc\u015fd\u00fcr. V\u0259zirov ibtidai t\u0259hsilini \u015eu\u015fadak\u0131 rus-az\u0259rbaycan Nikolayev m\u0259kt\u0259bind\u0259 alm\u0131\u015fd\u0131r. 1905-1907-ci ill\u0259rd\u0259 o, Bak\u0131 realn\u0131 m\u0259kt\u0259bind\u0259 t\u0259hsil alm\u0131\u015fd\u0131r. 1910-cu ild\u0259 Yusif V\u0259zir M\u00fcq\u0259dd\u0259s Vladimir \u0130mperator Universitetinin h\u00fcquq fak\u00fclt\u0259sin\u0259 (Ukraynada indiki \u015eev\u00e7enko ad\u0131na Kiyev D\u00f6vl\u0259t Universiteti) daxil olmu\u015fdur. 1915-ci ild\u0259 universiteti bitirdikd\u0259n sonra Yusif V\u0259zir M\u0259hk\u0259m\u0259 palatas\u0131nda v\u0259 Saratovun \u015f\u0259h\u0259r upravas\u0131nda (indiki Saratov \u015f\u0259h\u0259ri, Rusiya) i\u015fl\u0259m\u0259y\u0259 ba\u015flad\u0131.
\n
[K\u00f6hn\u0259 \u015eu\u015fa \u00c7. Qacar. 2007-ci il, s\u0259h. 271-272]<\/a><\/span>
\n
[\u015eu\u015fa. F. \u015eu\u015finski, 1968-ci il, s\u0259h.95]<\/a><\/span>
\n
[C\u0259nn\u0259t\u0259 yol v\u0259r\u0259q\u0259si Y.V. \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli. 1962-ci il, s\u0259h.3-4]<\/a><\/span>
\n
[Hekay\u0259l\u0259r. Y.V. \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli.1959-cu il, s\u0259h.172]<\/span><\/a><\/p>\n

\u00c7em\u0259nz\u0259minli Az\u0259rbaycan C\u00fcmhuriyy\u0259tinin Ukraynadak\u0131 ilk diplomatik n\u00fcmay\u0259nd\u0259si (1 noyabr 1918 – 18 may 1919) olmu\u015fdur. O, eyni zamanda, Kr\u0131m v\u0259 Pol\u015fada n\u00fcmay\u0259nd\u0259 olmu\u015fdur. 1 avqust 1919-cu ild\u0259n AC-nin s\u00fcqutuna (aprel 1920) q\u0259d\u0259r Yusif V\u0259zir Konstantinopolda (indiki \u0130stanbul, T\u00fcrkiy\u0259) AC-nin diplomatik n\u00fcmay\u0259nd\u0259si v\u0259zif\u0259sini tutmu\u015fdur. 1920-ci ild\u0259 Az\u0259rbaycanda sovet hakimiyy\u0259ti qurulandan sonra Yusif V\u0259zir f\u0259aliyy\u0259tini dayand\u0131rd\u0131\u011f\u0131n\u0131 elan etdi v\u0259 ki\u00e7ik qarda\u015f\u0131n\u0131n yan\u0131na Paris\u0259 k\u00f6\u00e7d\u00fc.
\n
[\u015e\u0259xsi arxivl\u0259rd\u0259n s\u0259n\u0259dl\u0259r: \u018f.M. Top\u00e7uba\u015fi”:1903-1934-c\u00fc ill\u0259r 2012,-ci il s\u0259h. 181]<\/a><\/span>
\n
[K\u00f6hn\u0259 \u015eu\u015fa \u00c7. Qacar. 2007-ci il, s\u0259h. 272]<\/a><\/span>
\n
[\u201cAz\u0259rbaycan\u201d q\u0259zeti. 1918. 3 noyabr 1918-ci il, s\u0259h. 1 \u211625]<\/a><\/span>
\n
[Az\u0259rbaycan Respublikas\u0131n\u0131n diplomatiya tarixi: 3 cildd\u0259. T. I: Az\u0259rbaycan Demokratik Respublikas\u0131n\u0131n xarici siyas\u0259ti (1918-1920) \/ C.P. H\u0259s\u0259nli. 2010-cu il, s\u0259h. 284]<\/a><\/span>
\n
[M\u00fchacirl\u0259rin d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fc. D.\u018fhm\u0259d. 2017., s\u0259h.55]<\/a><\/span>
\n
[Az\u0259rbaycan Demokratik Respublikas\u0131 (1918-1920) Qanunvericilik aktlar\u0131\u201d (S\u0259n\u0259dl\u0259r toplusu) 1998\/\/ \u201cDiplomatik n\u00fcmay\u0259nd\u0259liyin \u0130stanbul \u015f\u0259h\u0259rin\u0259 g\u00f6nd\u0259rilm\u0259si v\u0259 Az\u0259rbaycan\u0131n \u0130randa diplomatik n\u00fcmay\u0259nd\u0259liyinin yarad\u0131lmas\u0131 haqq\u0131nda q\u0259rar. \u2116 566, s\u0259h.618]<\/span><\/a><\/p>\n

M\u00fchacir\u0259t ill\u0259rind\u0259 (1920-1926-c\u0131 ill\u0259r) Yusif V\u0259zirin m\u00fcsavat\u00e7\u0131larla m\u00fcnasib\u0259tl\u0259ri bir s\u0131ra s\u0259b\u0259bl\u0259rd\u0259n pisl\u0259\u015fdi. M\u00fcsavat\u00e7\u0131lar onun Konstantinopoldak\u0131 s\u0259fir s\u0259lahiyy\u0259tl\u0259rini X\u0259lil b\u0259y Xasm\u0259mm\u0259dova verdil\u0259r v\u0259 sonradan \u00f6l\u00fcm aya\u011f\u0131nda olan qarda\u015f\u0131na maddi yard\u0131m etm\u0259kd\u0259n imtina etdil\u0259r (yaxud g\u00f6st\u0259r\u0259 bilm\u0259dil\u0259r). M\u00fcsavat m\u0259tbuat\u0131nda ona qar\u015f\u0131 “\u015e\u0259r\u0259fsiz aqib\u0259t” adl\u0131 m\u0259qal\u0259 d\u0259rc edilmi\u015fdi. Yusif V\u0259zir, onun ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 hadis\u0259l\u0259ri dan\u0131\u015fmaq v\u0259 m\u00fcsavat\u00e7\u0131lar\u0131n ittihamlar\u0131na cavab verm\u0259k m\u0259qs\u0259dil\u0259 1925-ci ild\u0259 \u201cKommunist\u201d q\u0259zetinin (Az\u0259rbaycan KP MK-n\u0131n orqan\u0131) redaksiyas\u0131na \u201cM\u00fcsavat\u00e7\u0131ya m\u0259ktub\u201d ad\u0131 alt\u0131nda m\u0259ktub g\u00f6nd\u0259rmi\u015fdi.<\/p>\n

1926-c\u0131 ild\u0259 Yusif V\u0259zir\u0259 Az\u0259rbaycana qay\u0131tma\u011fa icaz\u0259 verildi.
\n
[M\u00fchacirl\u0259rin d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fc. D.\u018fhm\u0259d. 2017. S, 60-61]<\/a><\/span>
\n
[\u015e\u0259xsi arxivl\u0259rd\u0259n s\u0259n\u0259dl\u0259r: \u018f. M. Top\u00e7uba\u015fi: 1903-1934-c\u00fc ill\u0259r, 2012-ci il, s\u0259h. 181]<\/a><\/span>
\n
[C\u0259nn\u0259t\u0259 yol v\u0259r\u0259q\u0259si. Y.V. \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli. 1962-ci il, s\u0259h.5]<\/span><\/a><\/p>\n

1934-c\u00fc ild\u0259 Az\u0259rbaycan Yaz\u0131\u00e7\u0131lar \u0130ttifaq\u0131na \u00fczv se\u00e7ilmi\u015fdir.
\n
[Az\u0259rbaycanda Stalin repressiyalar\u0131n\u0131n qurbanlar\u0131. F. Cahannuri (H\u0259\u015fimova) 2010-cu il, s\u0259h. 225]<\/span><\/a><\/p>\n

1939-cu ild\u0259 Yusif V\u0259zir antisovet\u00e7i kimi h\u0259bs edilmi\u015fdir v\u0259 Qorki vilay\u0259tin\u0259 (indiki Nijni Novqorod vilay\u0259ti, Rusiya) s\u00fcrg\u00fcn edilmi\u015fdir. Yusif V\u0259zir s\u00fcrg\u00fcnd\u0259 d\u00fcz \u00f6z\u00fcn\u00fcn \u00f6l\u00fcm\u00fcn\u0259 q\u0259d\u0259r yazma\u011fa davam edirdi, lakin bu \u0259s\u0259rl\u0259rin \u0259lyazmalar\u0131 bu g\u00fcn\u00fcm\u00fcz\u0259 q\u0259d\u0259r g\u0259lib \u00e7atmam\u0131\u015fd\u0131r. \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli 3 yanvar 1943-c\u00fc ild\u0259 v\u0259fat etmi\u015fdir.<\/p>\n

\u0130osif Stalinin \u00f6l\u00fcm\u00fcnd\u0259n sonra 1956-c\u0131 ild\u0259 siyasi repressiya qurbanlar\u0131n\u0131n reabilitasiyas\u0131 prosesi ba\u015flad\u0131. El\u0259 h\u0259min il Yusif V\u0259zir \u00f6l\u00fcm\u00fcnd\u0259n sonra b\u0259ra\u0259t ald\u0131.
\n
[Az\u0259rbaycanda Stalin repressiyalar\u0131n\u0131n qurbanlar\u0131. F. Cahannuri (H\u0259\u015fimova) 2010-cu il, s\u0259h. 225]<\/a><\/span>
\n
[K\u00f6hn\u0259 \u015eu\u015fa. \u00c7. Qacar. 2007-ci il, s\u0259h. 272]<\/span><\/a><\/p>\n

Yarad\u0131c\u0131l\u0131q f\u0259aliyy\u0259ti<\/strong><\/p>\n

Yusif V\u0259zir ilk hekay\u0259l\u0259rini 1909-cu ild\u0259, onun day\u0131s\u0131 olan, jurnalist, yaz\u0131\u00e7\u0131 Ha\u015f\u0131m-b\u0259y V\u0259zirovun n\u0259\u015fr etdirdiyi \u201cS\u0259da\u201d q\u0259zetind\u0259 d\u0259rc etdirmi\u015fdir. O, h\u0259m\u00e7inin \u00f6z karikaturalar\u0131n\u0131 1906-c\u0131 ild\u0259n n\u0259\u015fr olunan “Molla N\u0259sr\u0259ddin” satirik jurnal\u0131nda d\u0259rc etmi\u015fdir.
\n
[K\u00f6hn\u0259 \u015eu\u015fa. \u00c7. Qacar. 2007-ci il, s\u0259h. 271-272]<\/a><\/span>
\n
[\u015eu\u015fa. F. \u015eu\u015finski.1968-ci il, s\u0259h. 95]<\/a><\/span>
\n
[C\u0259nn\u0259t\u0259 yol v\u0259r\u0259q\u0259si. Y.V. \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli.1962-ci il, s\u0259h. 3]<\/span><\/a><\/p>\n

T\u0259l\u0259b\u0259lik ill\u0259rind\u0259 \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli “Kiyevin m\u00fcs\u0259lman t\u0259l\u0259b\u0259l\u0259ri c\u0259miyy\u0259ti” n\u0259 daxil olmu\u015fdur, Avropada v\u0259 \u015e\u0259rqd\u0259 qad\u0131nlar\u0131n h\u00fcquqlar\u0131na h\u0259sr olunmu\u015f “Bizim qad\u0131nlar\u0131m\u0131z\u0131n v\u0259ziyy\u0259ti” adl\u0131 m\u0259ruz\u0259 d\u0259rc etmi\u015fdir.
\n
[C\u0259nn\u0259t\u0259 yol v\u0259r\u0259q\u0259si. Y.V. \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli. 1962-ci il, s\u0259h. 4]<\/span><\/a><\/p>\n

1930-cu ill\u0259rd\u0259 o, “Q\u0131zlar bula\u011f\u0131”, “Studentl\u0259r”, “1917-ci ild\u0259” romanlar\u0131n\u0131 v\u0259 “Telli”, “\u018flah\u0259zr\u0259t Paris\u0259 gedir” (“H\u0259zr\u0259ti \u015e\u0259hriyar”) komediyalar\u0131n\u0131 yazm\u0131\u015fd\u0131r.
\n
[Qan i\u00e7ind\u0259. Y.V.\u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli. 1985-ci il, s\u0259h. 5-6]<\/a><\/span>
\n
[\u201cBak\u0131nski rabo\u00e7iy\u201d q\u0259zeti \u2116 220 (21046) 22.09.1987, s\u0259h.3]<\/span><\/a><\/p>\n

\u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli rus yaz\u0131\u00e7\u0131lar\u0131 L. Tolstoyun, N. Qoqolun, \u0130.Turgenevin \u0259s\u0259rl\u0259rini Az\u0259rbaycan dilin\u0259 t\u0259rc\u00fcm\u0259 etmi\u015fdir.
\n
[“Bakinski rabo\u00e7iy” q\u0259zeti \u2116 220 (21046) 22.09.1987., s\u0259h. 3]<\/span><\/a><\/p>\n

\u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minlinin \u201c\u0130ki od aras\u0131nda\u201d (1936-1937) adl\u0131 tarixi roman\u0131 Az\u0259rbaycan \u015fairi, Qaraba\u011f xanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n v\u0259ziri Molla P\u0259nah Vaqifin h\u0259yat v\u0259 d\u00f6vl\u0259t\u00e7ilik f\u0259aliyy\u0259tind\u0259n b\u0259hs edir. O, yaln\u0131z yaz\u0131\u00e7\u0131n\u0131n \u00f6l\u00fcm\u00fcnd\u0259n sonra 1960-1961-ci ill\u0259rd\u0259 “Az\u0259rbaycan” jurnal\u0131nda “Qan i\u00e7ind\u0259” ad\u0131 il\u0259 d\u0259rc olunmu\u015fdur. Yusif V\u0259zir “M\u0259nim \u00f6mr\u00fcm\u00fcn iyirmi ili”, “Bir g\u0259ncin d\u0259ft\u0259ri” memuarlar\u0131nda XIX \u0259srin sonu v\u0259 XX \u0259srin \u0259vv\u0259ll\u0259rind\u0259 \u015eu\u015fan\u0131n v\u0259 \u015fu\u015fal\u0131lar\u0131n h\u0259yat v\u0259 m\u0259i\u015f\u0259tini t\u0259svir etmi\u015fdir.
\n
[Qan i\u00e7ind\u0259. Y. V. \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli. 1985-ci il, s\u0259h. 443]<\/a><\/span>
\n
[Az\u0259rbaycan \u0259d\u0259biyyat\u0131n\u0131n tarixi (q\u0131sa o\u00e7erk). 1971-ci il, s\u0259h. 134]<\/a><\/span>
\n
[K\u00f6hn\u0259 \u015eu\u015fa. \u00c7. Qacar. 2007-ci il, s\u0259h. 272]<\/span><\/a><\/p>\n

\"image_pdf\"<\/a>\"image_print\"<\/a><\/div>","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Qarabag.com Az\u0259rbaycan yaz\u0131\u00e7\u0131s\u0131, siyas\u0259t\u00e7i, publisist, dramaturq, pedaqoq, tarix\u00e7i, t\u0259rc\u00fcm\u0259\u00e7i, r\u0259ssam, Az\u0259rbaycan \u0259d\u0259biyyat\u0131nda tarixi roman janr\u0131n\u0131n banisi Yusif V\u0259zir \u00c7\u0259m\u0259nz\u0259minli haqq\u0131nda m\u0259qal\u0259 haz\u0131rlam\u0131\u015fd\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"author":11,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1258],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/9627"}],"collection":[{"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/11"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=9627"}],"version-history":[{"count":8,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/9627\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":9639,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/9627\/revisions\/9639"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=9627"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=9627"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=9627"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}