{"id":6289,"date":"2020-11-30T10:39:08","date_gmt":"2020-11-30T06:39:08","guid":{"rendered":"http:\/\/qarabag.com\/?p=6289"},"modified":"2020-12-01T11:56:37","modified_gmt":"2020-12-01T07:56:37","slug":"qarabag-x%c9%99yan%c9%99t-v%c9%99-satqinliq-1904-1991-2020","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/qarabag.com\/qarabag-x%c9%99yan%c9%99t-v%c9%99-satqinliq-1904-1991-2020\/","title":{"rendered":"Qaraba\u011f – x\u0259yan\u0259t v\u0259 satq\u0131nl\u0131q: 1904, 1991, 2020"},"content":{"rendered":"

1991-ci ild\u0259 Da\u011fl\u0131q Qaraba\u011fda olan erm\u0259ni mill\u0259t\u00e7il\u0259rinin n\u00fcmay\u0259nd\u0259si Rusiyan\u0131n erm\u0259nil\u0259rin t\u0259r\u0259fini saxlayaraq m\u00fcnaqi\u015f\u0259y\u0259 m\u00fcdaxil\u0259 etm\u0259m\u0259si il\u0259 ba\u011fl\u0131 \u00f6z naraz\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirirdi.\u00a0 \u0130ndi is\u0259 onlar \u00f6z u\u011fursuzluqlar\u0131nda Moskvan\u0131 g\u00fcnahland\u0131r\u0131r v\u0259 “Rusiya h\u0259mi\u015f\u0259 biz\u0259 x\u0259yan\u0259t edib” dey\u0259 iddia edirl\u0259r. H\u0259l\u0259 1904-c\u00fc ild\u0259 rus ictimai xadimi Vasili Veli\u00e7ko qeyd edirdi ki: “Erm\u0259nistan\u0131n \u015f\u00fcbh\u0259li h\u00f6kmdarlar\u0131 h\u0259r zaman g\u00fccl\u00fc qon\u015fu monarxiyalardan as\u0131l\u0131d\u0131r v\u0259 h\u0259r zaman sistematik olaraq onlara x\u0259yan\u0259t edirl\u0259r” <\/strong><\/p>\n

Rusiya; 1991; Qazax\u0131stan; erm\u0259nil\u0259r; Vasili Veli\u00e7ko; \u0130kinci Qaraba\u011f m\u00fcharib\u0259si (2020)<\/p>\n

1991-ci ilin sentyabr ay\u0131nda m\u00fcasir Rusiya Qaraba\u011f m\u00fcnaqi\u015f\u0259sind\u0259 ilk d\u0259f\u0259 arbitr qismind\u0259 \u00e7\u0131x\u0131\u015f etm\u0259y\u0259 c\u0259hd g\u00f6st\u0259rdi<\/a>. Sentyabr\u0131n 21-d\u0259 Rusiya prezidenti Boris Yeltsin v\u0259 onun qazax\u0131stanl\u0131 h\u0259mkar\u0131 Nursultan Nazarbayev Bak\u0131ya g\u0259ldil\u0259r, oradan da Stepanakert\u0259 getdil\u0259r, sentyabr\u0131n 22-d\u0259 is\u0259 Yerevanda oldular. N\u00f6vb\u0259ti g\u00fcn dan\u0131\u015f\u0131qlar Az\u0259rbaycan, Erm\u0259nistan (Da\u011fl\u0131q Qaraba\u011f\u0131n erm\u0259ni mill\u0259t\u00e7il\u0259rinin n\u00fcmay\u0259nd\u0259l\u0259ri d\u0259 daxil olmaqla), Rusiya v\u0259 Qazax\u0131stan\u0131n i\u015ftirak\u0131 il\u0259 Rusiyan\u0131n c\u0259nubunda – Jeleznovodskda davam etdi.\u00a0 Sentyabr\u0131n 23 ax\u015fam yekun ortaq r\u0259smi b\u0259yanat s\u0259sl\u0259ndirildi.\u00a0<\/p>\n

Lakin erm\u0259ni mill\u0259t\u00e7il\u0259rinin liderl\u0259ri \u0259ld\u0259 olunmu\u015f raz\u0131la\u015fmalardan v\u0259 dan\u0131\u015f\u0131qlar prosesinin ba\u015flamas\u0131ndan naraz\u0131 idil\u0259r. Erm\u0259ni mill\u0259t\u00e7il\u0259rind\u0259n ibar\u0259t n\u00fcmay\u0259nd\u0259 hey\u0259tinin 22-23 sentyabr g\u00f6r\u00fc\u015fl\u0259rind\u0259 m\u00fcst\u0259qil status ala bilm\u0259m\u0259si, Rusiya v\u0259 Qazax\u0131stan prezidentl\u0259rinin Da\u011fl\u0131q Qaraba\u011f\u0131n Az\u0259rbaycandan ayr\u0131lmas\u0131 \u00fc\u00e7\u00fcn \u00e7\u0131x\u0131\u015f etm\u0259m\u0259l\u0259ri onlar\u0131 qane etmirdi. Vasit\u0259\u00e7il\u0259rin \u201cb\u00fct\u00fcn h\u0259rbil\u0259\u015fdirilmi\u015f qruplar\u0131n t\u0259rksilah v\u0259 l\u0259\u011fv edilm\u0259si\u201d, h\u0259m\u00e7inin \u201cbu il deportasiya olunmu\u015f b\u00fct\u00fcn sakinl\u0259rin geri qaytar\u0131lmas\u0131\u201d il\u0259 ba\u011fl\u0131 a\u00e7\u0131qlamalar\u0131n\u0131 da mill\u0259t\u00e7il\u0259r b\u0259y\u0259nm\u0259di. Halbuki Yeltsin v\u0259 Nazarbayev h\u0259qiq\u0259t\u0259n d\u0259 silahl\u0131 qar\u015f\u0131durmaya son qoyma\u011fa \u00e7al\u0131\u015fd\u0131lar v\u0259 m\u0259qs\u0259dl\u0259ri n\u0259inki Bak\u0131n\u0131n, h\u0259m\u00e7inin h\u0259l\u0259 1989-cu ild\u0259 (k\u00fctl\u0259vi qovulmadan \u00f6nc\u0259) Da\u011fl\u0131q Qaraba\u011fda ya\u015fayan 40.000 az\u0259rbaycanl\u0131n\u0131n maraqlar\u0131na v\u0259 fikirl\u0259rin\u0259 m\u0259h\u0259l qoymayan erm\u0259ni mill\u0259t\u00e7il\u0259rinin naz\u0131n\u0131 t\u0259min etm\u0259k deyildi.<\/p>\n

18 oktyabr 1991-ci ild\u0259 Da\u011fl\u0131q Qaraba\u011f\u0131n erm\u0259ni mill\u0259t\u00e7il\u0259rinin \u0259ld\u0259 edilmi\u015f raz\u0131la\u015fmalara dair iradlar\u0131n\u0131 \u0259trafl\u0131 \u015f\u0259kild\u0259 22-23 sentyabr tarixl\u0259rind\u0259 apar\u0131lan dan\u0131\u015f\u0131qlarda, tan\u0131nmayan “Qaraba\u011f hey\u0259ti”nin \u00fczv\u00fc olan rus publisisti,\u00a0 Andrey Nuykin “\u0130zvestiya” q\u0259zetinin s\u0259hif\u0259l\u0259rind\u0259 qeyd etmi\u015fdir (1991-ci ild\u0259 Moskvada, erm\u0259ni mill\u0259t\u00e7iliyi ruhundak\u0131 m\u0259qal\u0259l\u0259ri s\u0259b\u0259bi il\u0259 \u201cetnik nifr\u0259ti q\u0131z\u0131\u015fd\u0131rmaq\u201d ittiham\u0131 il\u0259 a\u00e7\u0131lan cinay\u0259t i\u015find\u0259 t\u0259qsirl\u0259ndiril\u0259n \u015f\u0259xs).<\/p>\n

Yeltsinin g\u0259lm\u0259si il\u0259 Qaraba\u011f m\u00fcnaqi\u015f\u0259sinin s\u00fclh yolu il\u0259 h\u0259llin\u0259 dair \u00fcmidl\u0259r m\u0259yusluqla n\u0259tic\u0259l\u0259ndi<\/em>” -dey\u0259 Nuykin qeyd edirdi. O, vur\u011fulay\u0131rd\u0131 ki, guya Yeltsinin u\u011fursuz missiyas\u0131 n\u0259tic\u0259sind\u0259 xalq\u0131n Rusiya t\u0259r\u0259find\u0259n m\u00fcdafi\u0259sin\u0259 olan son \u00fcmidi t\u0259hl\u00fck\u0259 alt\u0131na d\u00fc\u015fd\u00fc<\/em>“. Bununla yana\u015f\u0131 bu n\u0259\u015frd\u0259 “m\u0259yusluq” s\u00f6z\u00fcn\u0259 \u00fc\u00e7 d\u0259f\u0259 rast g\u0259linir v\u0259 Nuykin qeyd edirdi ki, o, h\u0259tta “getdikc\u0259 art\u0131r”.\u00a0 Daha sonra is\u0259 o, Rusiya prezidentinin tutdu\u011fu neytral m\u00f6vqed\u0259n “rus xalq\u0131”n\u0131n Da\u011fl\u0131q Qaraba\u011f erm\u0259nil\u0259ri qar\u015f\u0131s\u0131nda g\u00fcnahkar olmas\u0131 n\u0259tic\u0259sin\u0259 g\u0259lirdi.\u00a0 “Rus xalq\u0131 is\u0259 yalan t\u0259bli\u011fata aldanaraq, t\u0259\u0259ss\u00fcf ki, k\u0259nar bir m\u00fc\u015fahid\u0259\u00e7i olaraq qal\u0131rd\u0131. Bu g\u00fcnah yuyulmal\u0131d\u0131r. Uzun m\u00fcdd\u0259t \u0259ziyy\u0259t \u00e7\u0259k\u0259n b\u00f6lg\u0259 sakinl\u0259rinin h\u00fcquq v\u0259 azadl\u0131qlar\u0131n\u0131n m\u00fcdafi\u0259si Rusiyan\u0131n b\u00fct\u00fcn diplomatik, iqtisadi, intellektual v\u0259, h\u0259tta yeni geni\u015f miqyasl\u0131 soyq\u0131r\u0131m c\u0259hdl\u0259ri hal\u0131nda is\u0259\u00a0 h\u0259rbi g\u00fcc\u00fc il\u0259 t\u0259min edilm\u0259lidir<\/em>” Y\u0259ni, Rusiyan\u0131n, m\u0259hz erm\u0259nil\u0259rin t\u0259r\u0259find\u0259 m\u00fcnaqi\u015f\u0259y\u0259 daxil olma\u011fa borclu olmas\u0131 haqda fikirl\u0259r ir\u0259li s\u00fcr\u00fcl\u00fcrd\u00fc.\u00a0<\/p>\n

29 ild\u0259n sonra 2020-ci ilin pay\u0131z\u0131nda erm\u0259nil\u0259r eyni m\u0259qs\u0259d\u0259 nail olma\u011fa \u00e7al\u0131\u015f\u0131rd\u0131lar,\u00a0 v\u0259 Rusiyan\u0131n neytral qalmas\u0131ndan dolay\u0131 \u00e7ox m\u0259yus oldular.\u00a0 Buna bir \u00e7ox video\u00e7arxlar v\u0259 postlar\u0131 s\u00fcbut kimi g\u00f6st\u0259rm\u0259k olar, misal:<\/p>\n