{"id":4498,"date":"2020-11-03T12:54:46","date_gmt":"2020-11-03T08:54:46","guid":{"rendered":"http:\/\/qarabag.com\/?p=4498"},"modified":"2020-11-06T13:15:15","modified_gmt":"2020-11-06T09:15:15","slug":"xix-xx-%c9%99srin-%c9%99vv%c9%99ll%c9%99rind%c9%99-qarabag-%c9%99halisinin-etnik-t%c9%99rkibi-c%c9%99dv%c9%99l","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/qarabag.com\/xix-xx-%c9%99srin-%c9%99vv%c9%99ll%c9%99rind%c9%99-qarabag-%c9%99halisinin-etnik-t%c9%99rkibi-c%c9%99dv%c9%99l\/","title":{"rendered":"XIX – XX \u0259srin \u0259vv\u0259ll\u0259rind\u0259 Qaraba\u011f \u0259halisinin etnik t\u0259rkibi (c\u0259dv\u0259l)"},"content":{"rendered":"

C\u0259dv\u0259ll\u0259rd\u0259 Qaraba\u011fda erm\u0259nil\u0259rl\u0259 m\u00fcs\u0259lmanlar\u0131n 7 zaman k\u0259siyin\u0259 olan nisb\u0259ti g\u00f6st\u0259rilmi\u015fdir: \u00fc\u00e7\u00fc XIX \u0259srin birinci yar\u0131s\u0131na, ikisi d\u0259 h\u0259min \u0259srin sonuna, ikisi d\u0259 XX \u0259srin birinci iki onilliyin\u0259 aiddir. Yeddi zaman k\u0259siyind\u0259n alt\u0131s\u0131 haqda m\u0259lumat Rusiya imperiyas\u0131n\u0131n r\u0259smi s\u0259n\u0259dl\u0259rind\u0259n g\u00f6t\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015fd\u00fcr; bir halda, 1830-cu ill\u0259r \u00fc\u00e7\u00fcn bu d\u00f6vrd\u0259 C\u0259nubi Qafqaza s\u0259f\u0259r ed\u0259n Paris Co\u011frafiya C\u0259miyy\u0259tinin qurucular\u0131ndan biri Jan-Batist Benua Eyriesin (Jean-Baptiste Beno\u00eet Eyri\u00e8s) s\u0259yah\u0259t qeydl\u0259rinin rus dilind\u0259ki t\u0259rc\u00fcm\u0259sind\u0259n m\u0259lumat al\u0131nm\u0131\u015fd\u0131r.<\/span><\/p>\n

\n\"\"<\/span><\/p>\n

1828-1830-cu ill\u0259rd\u0259 \u0130ran v\u0259 T\u00fcrkiy\u0259d\u0259n 140.000-\u0259 yax\u0131n erm\u0259ni C\u0259nubi Qafqaza k\u00f6\u00e7\u00fcr\u00fcld\u00fc [Q. Kazaryan Erm\u0259nil\u0259rin 1828-ci ild\u0259 \u0130randan Erm\u0259ni vilay\u0259tin\u0259 k\u00f6\u00e7\u00fcr\u00fclm\u0259si \/\/ Erm\u0259nistan SSR Elml\u0259r Akademiyas\u0131 \u21167, iyul 1957-ci il s\u0259h. 71].<\/span><\/p>\n

Onlar\u0131n b\u00f6y\u00fck hiss\u0259si Qaraba\u011fda yerl\u0259\u015fdirildi.<\/span><\/p>\n

[S. Qlinka Adderbidjan\u00a0erm\u0259nil\u0259rinin Rusiya s\u0259rh\u0259dl\u0259rin\u0259 k\u00f6\u00e7\u00fcr\u00fclm\u0259sinin t\u0259sviri. Moskva, 183. S\u0259h. 87 <\/a>v\u0259 127<\/a>; \u015e\u0259rqi Erm\u0259nistan\u0131n Rusiyaya birl\u0259\u015fdirilm\u0259si. S\u0259n\u0259dl\u0259r toplusu. Erm\u0259nistan SSR Elml\u0259r Akademiyas\u0131, \u0130r\u0259van, 1972. c. II (1814-1830), s\u0259h. 497<\/a> v\u0259 602<\/a>; N. Volkova XIX-XX \u0259srl\u0259rd\u0259 Zaqafqaziyada etnik prosesl\u0259r. \/\/ Qafqaz etnoqrafik m\u0259cmu\u0259si IV. Moskva, 1969. S\u0259h. 6<\/a>]<\/span>.<\/span><\/p>\n

\u0130ran v\u0259 T\u00fcrkiy\u0259d\u0259n k\u00fctl\u0259vi miqrasiya, x\u00fcsusil\u0259 Rusiya h\u00f6kum\u0259tinin onlar \u00fc\u00e7\u00fcn yaratd\u0131\u011f\u0131 \u0259lveri\u015fli iqtisadi \u015f\u0259rait n\u0259tic\u0259sind\u0259 k\u00f6\u00e7k\u00fcnl\u0259rin aras\u0131nda do\u011fum say\u0131n\u0131n artmas\u0131 il\u0259 yana\u015f\u0131, XIX \u0259srin ikinci yar\u0131s\u0131nda erm\u0259nil\u0259r v\u0259 m\u00fcs\u0259lmanlar aras\u0131nda nisb\u0259tin d\u0259yi\u015fm\u0259sin\u0259 g\u0259tirib \u00e7\u0131xard\u0131. Birinci v\u0259 ikinci c\u0259dv\u0259ll\u0259ri m\u00fcqayis\u0259 ed\u0259rk\u0259n bu d\u0259yi\u015fiklikl\u0259r ayd\u0131n \u015f\u0259kild\u0259 g\u00f6r\u00fcn\u00fcr.<\/span><\/p>\n

\"\"<\/span><\/p>\n

1889-1914-c\u00fc ill\u0259r \u0259rzind\u0259 Qaraba\u011f \u0259halisinin etnik-dini t\u0259rkibinin hesablanmas\u0131 \u0259halinin etnik-dini m\u0259nsubiyy\u0259tin\u0259 g\u00f6r\u0259 1867-ci ild\u0259 ke\u00e7mi\u015f Qaraba\u011f xanl\u0131\u011f\u0131 torpaqlar\u0131nda yarad\u0131lm\u0131\u015f Yelizavetpol (G\u0259nc\u0259) quberniyas\u0131n\u0131n d\u00f6rd q\u0259zas\u0131nda-\u015eu\u015fa, C\u0259bray\u0131l (Karyaginski), Civan\u015fir v\u0259 Z\u0259ng\u0259zur q\u0259zalar\u0131nda h\u0259yata ke\u00e7irilmi\u015fdir. (1750-ci ill\u0259r Z\u0259ng\u0259zur Qaraba\u011f xanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n t\u0259rkibin\u0259 daxil idi v\u0259 1918-1920-ci ill\u0259rd\u0259 Az\u0259rbaycan Xalq C\u00fcmhuriyy\u0259tinin r\u0259smi s\u0259n\u0259dl\u0259rin\u0259 \u0259sas\u0259n, Qaraba\u011f\u0131n t\u0259rkib hiss\u0259si hesab olunurdu).\u00a0<\/span><\/p>\n

M\u0259nb\u0259l\u0259r:<\/span><\/p>\n