{"id":11359,"date":"2022-11-28T09:19:50","date_gmt":"2022-11-28T05:19:50","guid":{"rendered":"https:\/\/qarabag.com\/?p=11359"},"modified":"2022-12-05T09:57:25","modified_gmt":"2022-12-05T05:57:25","slug":"qarabag-shusha-azerbaycan-ressami-s%c9%99ttar-bahlulzadenin-resm-eserlerinde","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/qarabag.com\/qarabag-shusha-azerbaycan-ressami-s%c9%99ttar-bahlulzadenin-resm-eserlerinde\/","title":{"rendered":"Qaraba\u011f v\u0259 \u015eu\u015fa Az\u0259rbaycan r\u0259ssam\u0131 S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259nin r\u0259sm \u0259s\u0259rl\u0259rind\u0259"},"content":{"rendered":"

Qaraba\u011f\u0131n t\u0259bi\u0259tini t\u0259svir etm\u0259k Az\u0259rbaycan r\u0259ssam\u0131 S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259nin \u00e7oxdank\u0131 arzusu idi. <\/strong>1956-c\u0131 ild\u0259 onun f\u0259rdi s\u0259rgisinin m\u00fczakir\u0259si ke\u00e7irilm\u0259li olan Tiflis\u0259 (G\u00fcrc\u00fcstan) s\u0259f\u0259rd\u0259n \u0259vv\u0259l S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259 ilk d\u0259f\u0259 Qaraba\u011fa, \u015eu\u015fa \u015f\u0259h\u0259rin\u0259 yolland\u0131.<\/strong><\/p>\n

\"\"

“C\u0131d\u0131r d\u00fcz\u00fc”<\/p><\/div>\n

Az\u0259rbaycan s\u0259n\u0259t\u015f\u00fcnas\u0131 Rasim \u018ff\u0259ndiyevin 1959-cu ild\u0259 n\u0259\u015fr olunmu\u015f \u201cS\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259\u201d kitab\u0131nda qeyd olunur: \u201c\u015eu\u015fa onu<\/em> (S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259ni) \u00f6z m\u00f6ht\u0259\u015f\u0259m g\u00f6z\u0259lliyi il\u0259, boyalar\u0131 il\u0259 t\u0259krarolunmaz alp \u00e7\u0259m\u0259nlikl\u0259ri v\u0259 \u0259b\u0259di qar papa\u011f\u0131 il\u0259 \u00f6rt\u00fclm\u00fc\u015f da\u011f zirv\u0259l\u0259ri il\u0259 ovsunlam\u0131\u015fd\u0131\u201d. <\/em>Burada o, 3 ay vaxt ke\u00e7irdi, bu m\u00fcdd\u0259t \u0259rzind\u0259 r\u0259ssam 70-d\u0259n \u00e7ox eskiz yaratd\u0131, h\u0259min eskizl\u0259rin \u0259sas\u0131nda da \u201cC\u0131d\u0131r d\u00fcz\u00fc\u201d (Az\u0259rbaycan dilind\u0259n t\u0259rc\u00fcm\u0259d\u0259 at yar\u0131\u015flar\u0131 meydan\u00e7as\u0131 m\u0259nas\u0131n\u0131 verir – \u015eu\u015fan\u0131n c\u0259nub hiss\u0259sind\u0259ki d\u00fcz\u0259nlik sah\u0259dir) (1956-1957), h\u0259m\u00e7inin \u201c\u015eu\u015fan\u0131n yax\u0131nl\u0131\u011f\u0131nda\u201d, \u201cYuxar\u0131 Da\u015falt\u0131\u201d, \u201c\u00c7axmaq me\u015f\u0259si\u201d (1956-1957), \u201cDumanl\u0131 da\u011flar\u201d, \u201cQaraba\u011f m\u0259nz\u0259r\u0259si\u201d (1957), \u201cQaraba\u011fda\u201d (1959), \u201cQaraba\u011f motivi\u201d (1950-ci ill\u0259r) kimi m\u0259nz\u0259r\u0259 \u0259s\u0259rl\u0259rini \u00e7\u0259kdi.
\n[R. \u018ff\u0259ndi. S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259. 1959-cu il., s\u0259h. 25-26; 65]<\/a><\/span>
\n
[Sovet Az\u0259rbaycan\u0131n\u0131n inc\u0259s\u0259n\u0259ti. T\u0259sviri inc\u0259s\u0259n\u0259t. Qrafika. Heyk\u0259lt\u0259ra\u015fl\u0131q. 1970-ci il., s\u0259h. 146]<\/a><\/span>
\n
[Sovet Az\u0259rbaycan\u0131 t\u0259sviri inc\u0259s\u0259n\u0259tinin o\u00e7erkl\u0259ri. 1960-c\u0131 il., s\u0259h. 98]<\/a><\/span>
\n
[Z. \u018fliyev. G\u00fcnahl\u0131 d\u00fcnyan\u0131n g\u00fcnahs\u0131z adam\u0131 v\u0259 yaxud S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259 romantizmi. 1974-c\u00fc il., s\u0259h. 17;39;41;64;69;78]<\/span><\/a><\/p>\n

S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259nin Qaraba\u011f m\u0259nz\u0259r\u0259l\u0259ri bu diyar\u0131n t\u0259bi\u0259tinin \u0259z\u0259m\u0259tini v\u0259 g\u00f6z\u0259lliyini, a\u011f qarl\u0131 da\u011flar\u0131n v\u0259 qayalar\u0131n g\u00fccl\u00fc konturlar\u0131n\u0131, tarlalar\u0131n geni\u015fliyini, me\u015f\u0259l\u0259rin boyal\u0131 ya\u015f\u0131ll\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifad\u0259 edir. B\u00fct\u00fcn bu m\u0259nz\u0259r\u0259l\u0259rd\u0259 r\u0259ssam toxunulmam\u0131\u015f, bakir\u0259 t\u0259bi\u0259tin g\u00f6z\u0259lliyini t\u0259r\u0259nn\u00fcm edir. Quba \u0259s\u0259rl\u0259rind\u0259n f\u0259rqli olaraq, bu tablolarda t\u0259bi\u0259td\u0259 daha az \u201cya\u015fan\u0131b\u201d \u2013 burada r\u0259ssam\u0131n lirik h\u0259y\u0259canlar\u0131 ifad\u0259 edilir. S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259nin \u201c\u00c7axmaq Me\u015f\u0259si\u201d<\/strong> tablosu t\u0259bi\u0259tin g\u00fcn\u0259\u015fin q\u00fcrubu zaman\u0131 v\u0259ziyy\u0259tini, \u201cC\u0131d\u0131r d\u00fcz\u00fc\u201d v\u0259 \u201c\u015eu\u015fan\u0131n \u0259traf\u0131nda\u201d<\/strong> tablolar\u0131 is\u0259 soyuq v\u0259 t\u00fcnd tonlar\u0131n \u2013 mavi v\u0259 ya\u015f\u0131l, nar\u0131nc\u0131, q\u0131rm\u0131z\u0131 v\u0259 sar\u0131n\u0131n harmoniyas\u0131 \u00fcz\u0259rind\u0259 qurulub.
\n
[Sovet Az\u0259rbaycan\u0131n\u0131n inc\u0259s\u0259n\u0259ti. T\u0259sviri inc\u0259s\u0259n\u0259t. Qrafika. Heyk\u0259lt\u0259ra\u015fl\u0131q. 1970-ci il., s\u0259h. 146]<\/span><\/a><\/p>\n

\"\"

\u201cYuxar\u0131 Da\u015falt\u0131\u201d<\/p><\/div>

\"\"

\u201c\u00c7axmaq Me\u015f\u0259si\u201d<\/p><\/div><\/p>\n

Rasim \u018ff\u0259ndiyev Qaraba\u011f m\u0259nz\u0259r\u0259l\u0259ri silsil\u0259sind\u0259n \u0259n u\u011furlu olan\u0131 \u201cYuxar\u0131 Da\u015falt\u0131\u201d<\/strong> (Da\u015falt\u0131 – \u015eu\u015fa yax\u0131nl\u0131\u011f\u0131ndak\u0131 k\u0259nd) tablosu hesab edirdi. O qeyd edirdi:
\n\u201cR\u0259sm Da\u011fl\u0131q Qaraba\u011f\u0131n xarakterik m\u0259nz\u0259r\u0259sini t\u0259svir edir. Erk\u0259n s\u0259h\u0259r, son ulduz yenic\u0259 s\u00f6n\u00fcb. G\u00fcm\u00fc\u015f-a\u011f sis \u00e7adras\u0131n\u0131n \u00fcst\u00fcnd\u0259 qarl\u0131 da\u011f zirv\u0259sinin \u0259z\u0259m\u0259tli silueti g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. <\/em>B\u0259hlulzad\u0259 \u00f6z\u00fcn\u0259 xas ustal\u0131qla r\u0259ng ke\u00e7idl\u0259rinin \u0259n d\u0259qiq qradasiyas\u0131n\u0131 t\u0259svir edir. V\u0259 buna g\u00f6r\u0259 d\u0259, bu m\u0259nz\u0259r\u0259y\u0259 baxd\u0131qda, zehni olaraq b\u00fct\u00fcn t\u0259bi\u0259ti h\u0259r\u0259k\u0259td\u0259 t\u0259s\u0259vv\u00fcr edirs\u0259n – buludlar g\u00fcn\u0259\u015fin ilk h\u0259yat ver\u0259n \u015f\u00fcalar\u0131 il\u0259 t\u0259dric\u0259n par\u00e7alan\u0131r v\u0259 g\u00f6z\u0259l bir da\u011f panoramas\u0131 ortaya \u00e7\u0131x\u0131r. Bu \u0259s\u0259rd\u0259 B\u0259hlulzad\u0259 r\u0259ssaml\u0131\u011f\u0131 daha c\u0259sar\u0259tli v\u0259 inaml\u0131 olur v\u0259 b\u0259z\u0259n r\u0259ssam koloristik v\u0259zif\u0259l\u0259r c\u0259h\u0259td\u0259n \u00e7ox \u00e7\u0259tin olan \u0259s\u0259rini n\u0259 q\u0259d\u0259r tez bitir\u0259 bil\u0259c\u0259yin\u0259 t\u0259\u0259cc\u00fcbl\u0259nir. Palitrada tap\u0131lan boya tonu k\u0259tana s\u0259rb\u0259st v\u0259 m\u00fclayim, geni\u015f f\u0131r\u00e7a izl\u0259ri \u015f\u0259klind\u0259 d\u00fc\u015f\u00fcr, v\u0259 k\u0259tan\u0131n boyanmam\u0131\u015f yerl\u0259rind\u0259 d\u00fczg\u00fcn i\u015f\u0131qlar burax\u0131r. F\u0131r\u00e7an\u0131n h\u0259r\u0259k\u0259ti buludlar\u0131n h\u0259r\u0259k\u0259t ritmini t\u0259krarlay\u0131r v\u0259 da\u015fl\u0131 qayalar\u0131n formas\u0131n\u0131 \u0259ks etdirir.\u201d
\n<\/em>
[R. \u018ff\u0259ndi. S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259. 1959-cu il., s\u0259h. 26]<\/a><\/span><\/p>\n

\"\"

\u201cQaraba\u011f motivi\u201d<\/p><\/div>

\"\"

\u201c\u015eu\u015fa \u0259traf\u0131nda\u201d<\/p><\/div><\/p>\n

Sonralar S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259nin \u201cC\u0131d\u0131r d\u00fcz\u00fc\u201d (1956-1957), \u201c\u015eu\u015fa \u0259traf\u0131nda\u201d, \u201cYuxar\u0131 Da\u015falt\u0131\u201d v\u0259 Qaraba\u011fa h\u0259sr olunmu\u015f dig\u0259r \u0259s\u0259rl\u0259ri Moskvada ke\u00e7iril\u0259n Oktyabr inqilab\u0131n\u0131n 40 illiyin\u0259 h\u0259sr olunmu\u015f \u00dcmumittifaq R\u0259sm S\u0259rgisind\u0259 n\u00fcmayi\u015f etdirildi (5 noyabr 1957 – 16 mart 1958). Bu tablolarda tarlalar\u0131n ucsuz-bucaqs\u0131z \u0259nginliyini, qar kimi a\u011f da\u011flar\u0131n v\u0259 s\u0131ld\u0131r\u0131m qayalar\u0131n s\u0259rt \u0259z\u0259m\u0259tini, b\u0259r\u0259k\u0259tli ba\u011flar\u0131n \u00e7\u0259hray\u0131 \u00e7i\u00e7\u0259kl\u0259nm\u0259sini v\u0259 b\u0259z\u0259n xarici effekt\u0259 vuran dekorativ art\u0131ql\u0131\u011f\u0131n\u0131 hiss etm\u0259k olar.
\n
[R. \u018ff\u0259ndi. S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259. 1959-cu il, s\u0259h. 26]<\/span><\/a>
\n
[Sovet Az\u0259rbaycan inc\u0259s\u0259n\u0259ti. O\u00e7erkl\u0259r. T\u0259sviri inc\u0259s\u0259n\u0259t. Heyk\u0259lt\u0259ra\u015fl\u0131q, Qrafika. 1960-c\u0131 il., 111]<\/a><\/span>
\n
[Az\u0259rbaycan r\u0259ssamlar\u0131. S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259. 1958-ci il., s\u0259h. 3]<\/a><\/span><\/p>\n

\"\"

“Qaraba\u011fda”<\/p><\/div>\n

S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259 \u201cQaraba\u011f m\u0259nz\u0259r\u0259si\u201d v\u0259 \u201c\u015eu\u015fa \u0259traf\u0131nda\u201d r\u0259sml\u0259rini Az\u0259rbaycan KP MK-n\u0131n katibin\u0259 \u2013 \u015e\u0131x\u0259li Qurbanova h\u0259diyy\u0259 edib.
\n
[Z. \u018fliyev. G\u00fcnahl\u0131 d\u00fcnyan\u0131n g\u00fcnahs\u0131z adam\u0131 v\u0259 yaxud S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259 romantizmi. 1974-c\u00fc il., s\u0259h. 78]<\/span><\/a><\/p>\n

\"\"<\/p>\n

S\u0259ttar B\u0259hlul o\u011flu B\u0259hlulzad\u0259 2 dekabr (15) 1909-cu ild\u0259 Bak\u0131 yax\u0131nl\u0131\u011f\u0131ndak\u0131 \u018fmircan (indiki q\u0259s\u0259b\u0259) k\u0259ndind\u0259 anadan olmu\u015fdur. \u018fsas\u0259n m\u0259nz\u0259r\u0259l\u0259r, tematik r\u0259sml\u0259r, nat\u00fcrmortlar v\u0259 portretl\u0259r \u00e7\u0259kmi\u015fdir. Onun \u0259s\u0259rl\u0259ri aras\u0131nda: \u201cBab\u0259kin \u00fcsyan\u0131\u201d v\u0259 ya \u201cB\u0259zz qalas\u0131n\u0131n m\u00fcdafi\u0259si\u201d (1940), \u201cF\u0259t\u0259li xan Qubal\u0131\u201d (1946), \u201cQudyal\u00e7ay vadisi\u201d (1953), \u201cBa\u011flar aras\u0131nda\u201d (1954) , \u201c\u018fmircan\u201d (1957), \u201cX\u0259z\u0259r \u00fcz\u0259rind\u0259 ax\u015fam\u201d (1959), \u201cK\u00fcr boyu\u201d (1961), \u201cX\u0259z\u0259r g\u00f6z\u0259li\u201d (1964), \u201cOyan\u0131\u015f\u201d (1965), \u201cV\u0259t\u0259nimin bahar\u0131\u201d (1967), \u201cAz\u0259rbaycan na\u011f\u0131l\u0131\u201d (1970), “Suraxan\u0131n\u0131n q\u0259dim alovlar\u0131\u201d, \u201cF\u00fczulinin portreti\u201d, \u201cNax\u00e7\u0131van motivi\u201d (1971); \u201cTanr\u0131yla s\u00f6hb\u0259t\u201d (1973) v\u0259 s. var. O, 1960-c\u0131 ild\u0259 \u0259m\u0259kdar inc\u0259s\u0259n\u0259t xadimi, 1963 (1964)-c\u00fc ild\u0259 is\u0259 Az\u0259rbaycan SSR xalq r\u0259ssam\u0131 ad\u0131na layiq g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015fd\u00fcr.\u00a0 1972-ci ild\u0259 B\u0259hlulzad\u0259 Az\u0259rbaycan SSR d\u00f6vl\u0259t m\u00fckafat\u0131 laureat\u0131 oldu.\u00a0 R\u0259ssam 13 oktyabr 1974-c\u00fc ild\u0259 Moskvada v\u0259fat etdi. O, Bak\u0131da, \u018fmircanda d\u0259fn olunub.
\n
[SSR\u0130 xalqlar\u0131n\u0131n r\u0259ssamlar\u0131. Biblioqrafik l\u00fc\u011f\u0259t. Birinci cild. 1970-ci il., s\u0259h. 309]<\/span><\/a>
\n
[Z. \u018fliyev. G\u00fcnahl\u0131 d\u00fcnyan\u0131n g\u00fcnahs\u0131z adam\u0131 v\u0259 yaxud S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259 romantizmi. 1974-c\u00fc il, s\u0259h. 7;30;145;150;191-192]<\/a><\/span>
\n
[B\u00f6y\u00fck ensiklopedik l\u00fc\u011f\u0259t. 1993-c\u00fc il., s\u0259h. 114]<\/a><\/span>
\n
[Q\u0131sa b\u0259dii ensiklopediya. D\u00fcnya \u00f6lk\u0259l\u0259rinin v\u0259 xalqlar\u0131n\u0131n inc\u0259s\u0259n\u0259ti. 1. Avstraliya-Misir. 1962-ci il., s\u0259h. 58]<\/a><\/span>
\n
[R. \u018ff\u0259ndi. S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259. 1959-cu il., s\u0259h. 25]<\/a><\/span><\/p>\n

\"image_pdf\"<\/a>\"image_print\"<\/a><\/div>","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Qaraba\u011f\u0131n t\u0259bi\u0259tini t\u0259svir etm\u0259k Az\u0259rbaycan r\u0259ssam\u0131 S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259nin \u00e7oxdank\u0131 arzusu idi. 1956-c\u0131 ild\u0259 onun f\u0259rdi s\u0259rgisinin m\u00fczakir\u0259si ke\u00e7irilm\u0259li olan Tiflis\u0259 (G\u00fcrc\u00fcstan) s\u0259f\u0259rd\u0259n \u0259vv\u0259l S\u0259ttar B\u0259hlulzad\u0259 ilk d\u0259f\u0259 Qaraba\u011fa, \u015eu\u015fa \u015f\u0259h\u0259rin\u0259 yolland\u0131.<\/p>\n","protected":false},"author":11,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1258],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/11359"}],"collection":[{"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/11"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=11359"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/11359\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":11390,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/11359\/revisions\/11390"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=11359"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=11359"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/qarabag.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=11359"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}