{"id":10211,"date":"2022-06-07T11:42:17","date_gmt":"2022-06-07T07:42:17","guid":{"rendered":"https:\/\/qarabag.com\/?p=10211"},"modified":"2022-06-07T11:42:17","modified_gmt":"2022-06-07T07:42:17","slug":"yasi-700-ild%c9%99n-cox-olan-qarabag-abid%c9%99si-m%c9%99mm%c9%99db%c9%99yli-turb%c9%99si","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/qarabag.com\/yasi-700-ild%c9%99n-cox-olan-qarabag-abid%c9%99si-m%c9%99mm%c9%99db%c9%99yli-turb%c9%99si\/","title":{"rendered":"Ya\u015f\u0131 700 ild\u0259n \u00e7ox olan Qaraba\u011f abid\u0259si: M\u0259mm\u0259db\u0259yli t\u00fcrb\u0259si"},"content":{"rendered":"
M\u0259mm\u0259db\u0259yli v\u0259 ya Y\u0259hya ibn M\u0259h\u0259mm\u0259d \u0259l-hac t\u00fcrb\u0259si Az\u0259rbaycan\u0131n Z\u0259ngilan rayonunun M\u0259mm\u0259db\u0259yli k\u0259ndind\u0259 yerl\u0259\u015fir. Az\u0259rbaycanl\u0131 tarix\u00e7i M\u0259\u015f\u0259di xan\u0131m Nem\u0259tovaya \u0259sas\u0259n m\u0259qb\u0259r\u0259d\u0259 y\u00fcks\u0259k r\u00fctb\u0259li d\u00f6vl\u0259t m\u0259muru M\u0259h\u0259mm\u0259d \u0259l-hac\u0131n o\u011flu – Y\u0259hya adl\u0131 \u015f\u0259xs d\u0259fn edilmi\u015fdir. Amma m\u0259qb\u0259r\u0259 v\u0259 eyni adl\u0131 k\u0259nd s\u0259hv\u0259n onun atas\u0131n\u0131n \u015f\u0259r\u0259fin\u0259 “M\u0259mm\u0259db\u0259yli” adland\u0131r\u0131lm\u0131\u015fd\u0131r. M\u0259qb\u0259r\u0259nin g\u00fcnb\u0259zi iki \u00f6rt\u00fckd\u0259n: \u00e7\u00f6l t\u0259r\u0259fd\u0259n – piramida \u015f\u0259killi \u00e7ad\u0131r formas\u0131ndan v\u0259 daxili t\u0259r\u0259fd\u0259n k\u00fcr\u0259\u015f\u0259killi formadan ibar\u0259tdir. Daxili g\u00fcnb\u0259zl\u0259 xarici \u00e7ad\u0131r aras\u0131nda olan yer y\u00fcng\u00fcl doldurucuyla b\u0259rkitm\u0259 il\u0259 doldurulmu\u015fdur. “Az\u0259rbaycan\u0131n in\u015faat s\u0259n\u0259ti (q\u0259dim d\u00f6vrl\u0259rd\u0259n XIX \u0259sr\u0259 q\u0259d\u0259r)\u201d 1983-c\u00fc il tarixli kitabda a\u015fa\u011f\u0131dak\u0131lar qeyd olunur: M\u0259qb\u0259r\u0259nin s\u0259rdab\u0259si ilk d\u0259f\u0259 1975-ci ild\u0259 onun yeralt\u0131 hiss\u0259sinin tam t\u0259mizl\u0259nm\u0259si n\u0259tic\u0259sind\u0259 a\u015fkar edilmi\u015fdir. O, 2,95×3,30 m. \u00f6l\u00e7\u00fcl\u00fc d\u00fczbucaq \u015f\u0259killi plana malikdir v\u0259 1,90 m h\u00fcnd\u00fcrl\u00fckd\u0259 olan \u00e7atma ta\u011fla \u00f6rt\u00fclm\u00fc\u015fd\u00fcr. S\u0259rdab\u0259y\u0259 giri\u015f q\u0259rb t\u0259r\u0259fd\u0259ndir. Z\u0259ngilan\u0131n 1993-c\u00fc ild\u0259 erm\u0259ni silahl\u0131 birl\u0259\u015fm\u0259l\u0259ri t\u0259r\u0259find\u0259n i\u015f\u011fal edilm\u0259si il\u0259 t\u00fcrb\u0259 da\u011f\u0131nt\u0131lara m\u0259ruz qalm\u0131\u015fd\u0131r.<\/p>\n
\n[Az\u0259rbaycan sovet ensiklopediyas\u0131. VI cild. 1982-ci il., s\u0259h. 493]<\/a><\/span>
\n[Qaraba\u011f: m\u00fcnaqi\u015f\u0259 kontekstind\u0259 tarix\\\\M\u0259\u015f\u0259di xan\u0131m Nem\u0259tova. Qaraba\u011f\u0131n epiqrafik abid\u0259l\u0259ri. 2014-c\u00fc il., s\u0259h. 140]<\/span><\/a><\/p>\n<\/strong>T\u00fcrb\u0259 28 Mart-27 aprel 1305-ci ild\u0259 \u018fli M\u0259cd\u0259ddin adl\u0131 memar t\u0259r\u0259find\u0259n ucald\u0131lm\u0131\u015fd\u0131r.\u00a0 Bu m\u0259lumat m\u0259qb\u0259r\u0259nin giri\u015f qap\u0131s\u0131n\u0131n \u00fcz\u0259rind\u0259 \u0259r\u0259b dilind\u0259 n\u0259sx x\u0259tti il\u0259 h\u0259kk olunmu\u015f kitab\u0259 il\u0259 t\u0259sdiql\u0259nir: \u201cM\u0259n bu tikilinin (y\u0259ni t\u00fcrb\u0259d\u0259 d\u0259fn olunan \u015f\u0259xs) sahibiy\u0259m, Uca Allah-T\u0259alan\u0131n r\u0259hm\u0259tin\u0259 ehtiyac\u0131 olan z\u0259if bir qulam, Y\u0259hya \u0130bn M\u0259h\u0259mm\u0259d \u0259l-hac. 704-c\u00fc ilin ramazan ay\u0131nda (28.III-27.IV.1305) \u018fli M\u0259cd \u0259d-Dinin \u0259li (memar) il\u0259 tikilmi\u015fdir\u201d. Yaz\u0131n\u0131n \u0259vv\u0259lind\u0259 v\u0259 ha\u015fiy\u0259d\u0259 Qurandan ay\u0259l\u0259r var.
\n[Qaraba\u011f: m\u00fcnaqi\u015f\u0259 kontekstind\u0259 tarix\\\\M\u0259\u015f\u0259di xan\u0131m Neym\u0259tova. Qaraba\u011f\u0131n epiqrafik abid\u0259l\u0259ri. 2014-c\u00fc il., s\u0259h. 140]<\/span><\/a><\/p>\n
\n[Qaraba\u011f: m\u00fcnaqi\u015f\u0259 kontekstind\u0259 tarix\\\\M\u0259\u015f\u0259di xan\u0131m Nem\u0259tova. Qaraba\u011f\u0131n epiqrafik abid\u0259l\u0259ri. 2014-c\u00fc il., s\u0259h. 141]<\/span><\/a><\/p>\nM\u0259qb\u0259r\u0259 s\u0259kkizgu\u015f\u0259li formaya malikdir v\u0259 piramida \u015f\u0259killi g\u00fcnb\u0259zl\u0259 \u00f6rt\u00fclm\u00fc\u015fd\u00fcr.\u00a0 O a\u011f da\u015fdan in\u015fa edilmi\u015fdir, lakin onun p\u0259rvaz\u0131 qara da\u015fdan yerin\u0259 yetirilmi\u015fdir. M\u0259qb\u0259r\u0259y\u0259 \u0259sas giri\u015f \u015fimal-\u015f\u0259rq t\u0259r\u0259fd\u0259ndir.
\n[Az\u0259rbaycan sovet ensiklopediyas\u0131. VI cild. 1982-ci il., s\u0259h. 493]<\/a><\/span>
\n[Az\u0259rbaycan memarl\u0131\u011f\u0131. O\u00e7erkl\u0259r. 1952-ci il., s\u0259h. 264]<\/span><\/a><\/p>\n
\n[\u041a. M. M\u0259mm\u0259dzad\u0259. Az\u0259rbaycan\u0131n in\u015faat s\u0259n\u0259ti (q\u0259dim d\u00f6vrl\u0259rd\u0259n XIX \u0259sr\u0259 q\u0259d\u0259r) 1983-c\u00fc il., s\u0259h. 41]<\/span><\/a><\/p>\n
\n“Ki\u00e7ik k\u00fcrs\u00fcl\u00fcy\u0259 malik olan dig\u0259r s\u0259kkizgu\u015f\u0259li t\u00fcrb\u0259l\u0259rd\u0259n f\u0259rqli olaraq, burada giri\u015f qap\u0131s\u0131 yer s\u0259viyy\u0259sind\u0259n 1,8 m y\u00fcks\u0259klikd\u0259 yerl\u0259\u015fmi\u015fdir. Bu x\u00fcsusiyy\u0259t v\u0259 s\u0259rdab\u0259nin olmas\u0131 M\u0259mm\u0259db\u0259yli k\u0259ndind\u0259ki m\u0259qb\u0259r\u0259ni Az\u0259rbaycan\u0131n g\u00fcll\u0259vari t\u00fcrb\u0259l\u0259rin\u0259 yax\u0131nla\u015fd\u0131r\u0131r”.
\n[\u041a. M. M\u0259mm\u0259dzad\u0259. Az\u0259rbaycan\u0131n in\u015faat s\u0259n\u0259ti (q\u0259dim d\u00f6vrl\u0259rd\u0259n XIX \u0259sr\u0259 q\u0259d\u0259r) 1983-c\u00fc il., s\u0259h. 40]<\/span><\/a><\/p>\n
\n[\u041a. M. M\u0259mm\u0259dzad\u0259. Az\u0259rbaycan\u0131n in\u015faat s\u0259n\u0259ti (q\u0259dim d\u00f6vrl\u0259rd\u0259n XIX \u0259sr\u0259 q\u0259d\u0259r) 1983-c\u00fc il., s\u0259h. 41]<\/span><\/a><\/p>\n