Qarabag – Səhifə 10 – evidence base of historical rights of Azerbaijanis

Cəbrayıl şəhərinin inzibati ərazi bölgüsünün tarixi

4 oktyabr 2020-ci ildə, 27 ildən sonra Cəbrayıl şəhəri Azərbaycan Ordusu tərəfindən erməni işğalından azad edilmişdir. Bu, 27 sentyabr 2020-ci ildə başlamış ikinci Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycanın azad etdiyi ilk şəhərdir. Qarabag.com Cəbrayıl şəhərinin inzibati-ərazi bölgüsünün tarixi haqqında Qarabağ xanlığından indiki zamana qədər material hazırlamışdır.

Pənahəli Xanın Ağdamdakı sarayı: Qarabağın ilk xan iqamətgahlarından biri

Ağdam şəhəri erməni silahlı birləşmələri tərəfindən işğal edildikdən sonra, 23 iyul 1993-cü ildə Qarabağ xanlığının qurucusu Pənahəli xanın sarayının yerləşdiyi «Imarət» kompleksi vandalizmə məruz qaldı. Ağdamın erməni işğalından 20 noyabr 2020-ci ildə azad edilməsindən etibarən Qarabağ xanlarının tarixi irsinin bərpası istiqamətində işlər aparılır. Qarabag.com Ağdamda Qarabağ xanının yay iqamətgahının yaradılma tarixi və memarlıq quruluşu haqqında material hazırlamışdır.

Qarabağda xalçaçılıq

Hazırda Qarabağ xalçalarının bir hissəsi dünyanın müxtəlif muzeylərində saxlanılır. XVI-XVII əsrlərə aid Qarabağ ipək xalçası (zili) Berlindəki İncəsənət Muzeyində saxlanılır. XVIII əsrə aid Şuşa xalçası Boston Təsviri Sənət Muzeyində saxlanılır. Amerika Tekstil Muzeyində XVIII əsrdə Şuşada toxunmuş “Əfşan” adlı xalçaya və Nyu -Yorkdakı Metropolitan Muzeyində “Verni” qrupunun Qarabağ xalçasına rast gələ bilərsiniz. Bakıdakı Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində Şuşa və Qarabağ xalçalarının nadir kolleksiyası var. Kolleksiyanın əksəriyyəti əvvəlcə Şuşanın Xalça Muzeyində saxlanılırdı. 1992 -ci ildə, şəhəri Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilməzdən bir qədər əvvəl Şuşa Muzeyinin direktoru şəhərdən 600 xalça köçürdü. Qarabag.com Qarabağda xalça işinin inkişaf tarixi ilə bağlı material hazırlayıb.

İranın Qacarlar sülaləsindən olan Şuşa şahzadəsi: ilk azərbaycanlı həvəskar fotoqraf

Bu gün Bakı, Peterburq və Tiflis arxivlərində Qacarlar nəslindən olan fars dövlət xadimi, Azərbaycanın general-qubernatoru, Iran feldmarşalı Bəhmən Mirzənin ailə üzvlərinin fotoları saxlanılır. Oktyabr inqilabı zamanı Rusiyada və Sovet repressiyaları illərində inqilabı tanımayan Qacar şahzadələri təqiblərə məruz qalırdılar. Evləri axtararılarkən onların ailə arxivləri müsadirə olunurdu. Həmin ev sahiblərindən bəziləri təsadüfən sağ qalmış sənədləri, o cümlədən fotoşəkilləri özləri məhv edirdilər. Bu baxımdan Bəhmən Mirzə ailəsinin və onun nəsillərinin fotoları az sayda qalıb. Bu fotoların bir çoxunun müəllifi onun oğlu Əliqulu Mirzə Qacar olmuşdur. Qarabag.com Şuşadan olan Qacar şahzadəsinin həyatı, maraqları və nailiyyətləri haqqında material hazırlayıb.

Qarabağda ipəkçilik

V-VII əsrlərdə Azərbaycan ərazisində ipəkçilik meydana gəldi. Sənayenin mərkəzlərindən biri də Azərbaycanın hüdudlarından kənarda ipək məhsulları ilə məşhur olan Qarabağdır. Qarabag.com Qarabağda ipək və ipək məmulatları istehsalının inkişaf tarixi haqqında material hazırlayıb.

Molla Pənah Vaqif

2021-ci ilin 16 mart tarixində Şuşaya səfəri zamanı prezident İlham Əliyev, Heydər Əliyev Fondunun öz nəzarətinə götürdüyü Molla Pənah Vaqifin məqbərəsinin təmir-bərpa planı ilə şəxsən tanış oldu. 1992-ci ildə şəhərin erməni silahlı dəstələri tərəfindən işğalı zamanı məqbərə vandalizmə məruz qalmışdı. Yenidənqurmanın tamamlanması 2021-ci ilin yayına nəzərdə tutulmuşdur. Qarabag.com böyük Azərbaycan şairi və dövlət xadimi Molla Pənah Vaqif haqqında material hazırlayıb.

Şuşanın yetirmələri – şairlər və şairələr

Qarabag.com Şuşanın görkəmli yetirmələri haqqında materialların nəşrini davam edir və milli ədəbiyyatda zəngin bədii irs qoymuş məşhur Azərbaycan şair və şairələrinin siyahısını təqdim edir.

Qarabağ xanları

Yarandığı tarixdən etibarən qısa bir müddət ərzində, Qarabağ xanlığı regionda əhəmiyyətli siyasi və iqtisadi təsirə malik olmuşdur. Qarabag.com xanlığın türk Cavanşir nəslindən olan hökmdarları və onların tarixə verdikləri töhfələr haqqında olan materialı təqdim edir.